Een tegengeluid: kijk meer naar voordelen van flexwerk voor werkgevers en werknemers

Door het rapport van de commissie-Borstlap, hebben media en politiek de afgelopen maanden veel aandacht voor de flexibilisering van de arbeidsmarkt. En net als bij de recente introductie van de Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) gaat het vooral over de nadelen van flexwerk. Dit moet worden uitgebannen zo lijkt het. Maar m.i. gaat dat niet gebeuren, want  zowel werknemers als werkgevers zijn gebaat bij de vele voordelen van de flexibele arbeidsmarkt.

Ruim een jaar werk ik nu in de detacheringsbranche en het valt me sindsdien op dat er veel onbekendheid is over flexibele arbeid. Desondanks heeft iedereen wel een mening en helaas is die niet altijd positief. In de politiek en media gaat het doorgaans vooral over de nadelen van de flexibilisering en dan wordt er vooral op gewezen dat tijdelijke krachten minder goed behandeld en beloond worden.

Voor politiek lijkt vast heilige graal

Zo hameren politiek en vakbonden steevast op het belang van een vast contract omdat het medewerkers meer rechten zou geven. Of medewerkers met meer rechten ook medewerkers zijn met meer plezier in hun werk blijft daarbij onbeantwoord. In ieder geval is het zo dat de introductie van de WAB per 1 januari jongstleden ervoor heeft gezorgd dat flexibele arbeid maar liefst 5% duurder is gemaakt dan vaste arbeid met als doel dat medewerkers vaker een vast contract krijgen.

Verder maakt de politiek zich nogal druk over de opmars van ZZP’ers. Ook daar vooral oog voor de kwetsbare groepen die door hun werkgevers in een ZZP-achtige constructie worden gedwongen en veel minder oog voor het belang van de interim professionals die zelfbewust voor een freelance bestaan hebben gekozen.

Problemen niet bagatelliseren

Nou wil ik de problemen op de arbeidsmarkt niet bagatelliseren. Ik zie ook wel dat er externe krachten zijn die op een onjuiste manier wordt ingezet of de minder leuke klussen krijgen. En er zijn medewerkers die gedwongen zijn ZZP’er te worden zodat de werkgever goedkoper uit is. En ja: verschillende werkgevers zien de inhuur van externe medewerkers als een inkoopproces. Ze willen vooral inhuren tegen zo laag mogelijke kosten, wat tegenstrijdig kan zijn met het belang en de ontwikkeling van de betreffende medewerkers.

Vele voordelen van flexibilisering voor werknemers…

Desondanks biedt flexibilisering ook veel voordelen voor werkgevers en werknemers die m.i. voor (een deel van) de werkgevers en flexwerkers ruimschoots opwegen tegen de nadelen. Zo schreef ik in een eerdere blog al eens over de redenen van werknemers om voor de detachering te kiezen: ze doen snel veel ervaring op door meerdere opdrachten bij verschillende opdrachtgevers. Dat geeft een steilere leercurve en een boost aan de persoonlijke ontwikkeling. Bovendien biedt detachering meer ruimte en vrijheid en dat leidt meestal tot een betere balans tussen werk en privé. Dit is ook een van de aspecten die steeds weer naar voren komt bij onderzoek onder ZZP’ers: zij ervaren doorgaans meer werkgeluk vanwege die vrijheid.

… en voor werkgevers

Voor werkgevers geldt net zo goed dat flexibilisering veel voordelen biedt. De politiek lijkt doorgaans te vinden dat die voordelen ten koste gaan van de werknemers. Daarbij wordt er dan vooral ingezoomd op het feit dat sommige werkgevers de kosten en risico’s afwentelen op de werknemers. Nou kan ik me voorstellen dat dit als onwenselijk wordt gezien. Maar tegelijkertijd zijn er ook heel andere voordelen voor werkgevers die niet ten kosten gaan van werknemers. En juist die voordelen dreigen nu ook verloren te gaan.

Denk daarbij aan de situatie dat een bedrijf echt alleen maar een tijdelijke arbeidsbehoefte heeft vanwege een tijdelijke piek in de werkzaamheden of simpelweg omdat een bestaande medewerker ziek is, verlof heeft of is vertrokken en er nog geen opvolger is aangenomen. Het kan ook zijn dat er tijdelijk behoefte is aan specifieke kennis. Daar komt nog bij dat ik vaak van opdrachtgevers hoor dat ze blij zijn met een externe medewerker omdat die een frisse blik brengt en daarmee nieuw elan en nieuwe initiatieven stimuleert. Niet in de laatste plaats is flexibilisering voor werkgevers gewenst in hun bedrijfsvoering en strategie. Zeker in sectoren die conjunctuurgevoelig of cyclisch zijn is het een te groot risico om alleen maar vaste medewerkers in dienst te nemen.

Nuancering: ook bij detachering horen vaste contracten

Er is nog wel een nuancering op zijn plaats bij bovenstaande betoog. Ook in de detachering heeft een substantieel deel van de medewerkers een vast contract. Zij doen gewoon interim-opdrachten, maar dan wel vanuit een vast dienstverband en hebben daardoor geen last van de aangescherpte regelgeving. Het kan natuurlijk zijn dat er nu ook in de detachering eerder en vaker vaste contracten worden geboden. Als dat gebeurt dan levert dat in ieder geval een bijdrage aan het door de politiek beoogde doel van de WAB. Anderzijds is er een deel van de medewerkers die juist echte vrijheid wil en daarbij relatief weinig waarde hecht aan een vast contract. Zeker bij jongere medewerkers en bij ZZP’ers die bewust voor flexibel werken hebben gekozen, speelt dit regelmatig. Zij zitten m.i. helemaal niet te wachten op een Wet die hen voorschrijft op welke manier ze moeten werken.

Opvolging rapport Borstlap en monitoring WAB

De politiek is nu aan zet en er zal nog veel discussie volgen over de aanbevelingen van Borstlap en de concrete maatregelen die minister Koolmees moet nemen. Daarbij is nu al wel duidelijk dat de politieke partijen vooral grasduinen in het rapport en alleen de passages eruit halen die in hun partijprogramma passen. Ondertussen is de WAB wel ingevoerd. De praktijk gaat de komende tijd uitwijzen of deze wet, zoals beoogd, een halt toeroept aan de toenemende flexibilisering van de arbeidsmarkt en of werknemers er echt beter van worden. Ongetwijfeld zijn er positieve effecten voor een deel van de werknemers, maar zeker ook ongewenste gevolgen. En zoals altijd: de voor- en nadelen zijn niet voor iedereen hetzelfde en ik ben dan ook bang dat een deel van de medewerkers eerder slechter dan beter af is.

In ieder geval ben ik van mening dat de flexibilisering zich niet makkelijk laat stoppen. Simpelweg omdat vele werkgevers en werknemers de voordelen niet willen opgeven. Laten we hopen dat de politiek verstandig omgaat met de adviezen van Borstlap en de gevolgen van de WAB goed monitort. Sowieso hoop ik op meer ruimte voor nuancering, zodat niet iedereen over een kam wordt geschoren en werkgevers en werknemers die dat willen ook in de toekomst kunnen profiteren van de voordelen van flexibilisering en niet allemaal in het keurslijf van een vast contract worden gedwongen.

Wil je ook graag een carrière in de detachering of hier meer over weten? Kijk dan op onze website (www.gildevaninterimprofessionals.nl) of neem contact op Bert Sikken op 06 – 83 44 56 61.